Een terechte vraag die steeds terugkeert: hoe gevaarlijk is asbest nu voor de gezondheid? En wat zijn de risico’s…?
Is asbest gevaarlijk voor de gezondheid?
Ja. Dat is het zeker! Asbestvezels kunnen héél klein worden en worden dan meegenomen in de buitenlucht. Zo kunnen mensen of dieren de asbestvezels inademen.
De ingeademde asbest komt dan in de kleine luchtwegen en longblaasjes terecht. Daar worden de kleine vezels opgenomen door macrofagen. Deze beschermen ons tegen lichaamsvreemde cellen of bacteriën. In de meeste gevallen worden deze cellen of bacteriën afgebroken binnen de macrofagen maar bij asbest gebeurt dit niet. Net zoals dit niet gebeurt bij mycobacteriën zoals TBC. Grote vezels kunnen zelfs niet worden vastgehouden en beginnen dan rond te zwerven in het lichaamsweefsel. Deze zwerftocht kan zelfs ver van de longen eindigen.
Welke ziektes zijn gelinkt aan blootstelling aan asbestvezels?
De meest voorkomende ziekten die gelinkt worden aan asbest zijn longkanker en andere longziekten. Er is zelfs een ziekte specifiek naar asbestbesmetting genoemd: asbestose
Asbestose is een ziekte dat behoort tot de groep stoflongen. De longcapaciteit neemt af met alle gevolgen van dien voor je algemene fitheid en gezondheid. Er is ook een grotere kans op overbelasting van het hart. Asbestose is een erkende beroepsziekte.
Naast asbestose zijn er nog andere ziektes die sneller voorkomen door blootstelling aan asbest. Zo heb je fibrose (bindweefselvorming) en Pleuritis (ontsteking van het borstvlies). Als de link tussen Pleuritis en asbest effectief kan gemaakt worden spreekt men over een asbestpleuritis.
Asbest is dus ook kankerverwekkend al kan men beter zeggen kankerbevorderend. Het is namelijk door de reactie van ons lichaam op de asbestvezels waardoor kanker een grotere kans maakt. Asbest is biochemisch gezien niet kankerverwekkend. Een voorbeeld van een kanker dat men deels aan asbest kan linken, is longkanker. Maar ook Mesothelioom kan bevorderd worden door asbest.
Het rechtstreeks linken van ziektes aan asbest is moeilijk want de meeste ziektes worden pas waargenomen tientallen jaren na de blootstelling aan asbest. Of men weet zelfs niet waar of wanneer men blootgesteld is aan asbestvezels.
Wanneer is asbest gevaarlijk voor de mens?
Asbest is niet gevaarlijk zolang de asbestvezels niet in de lucht terechtkomen. Het is echter moeilijk te bepalen wanneer dit wel gebeurt.
Het aanraken van niet-hechtgebonden asbest moeten we ten allen tijden vermijden. Niet-hechtgebonden asbest vind men bijvoorbeeld in oude vinyltegels, isolatie, asbestkleding, asbestkoord of verpakkingen. Dit komt omdat bij niet-hechtgebonden asbest de asbestvezels vrij spel hebben en direct in de lucht verspreid worden. Gelukkig komen niet-hechtgebonden asbestmaterialen niet veel meer voor aangezien ze reeds lange tijd verboden zijn.
Voor de meer gekende en ook meer voorkomende asbest, hechtgebonden asbest, zoals asbestplaten of asbest boards wordt het pas gevaarlijk als ze beschadigd zijn of verweren door ouderdom. Op dat moment kunnen asbestvezels vrijkomen en zich verspreiden in de lucht waarop ze door ons ingeademd worden. Het spreekt voor zich dat bij het verwijderen van hechtgebonden asbestmaterialen er ook beschadiging optreed waardoor er vrijwel zeker asbestvezels vrijkomen. Het verwijderen van asbest doe je dus niet zomaar. Ook het vervoeren van asbest naar recyclageparken doe je met de nodige voorzorg. Best is het verwijderen van asbest uitbesteden aan een erkende asbestverwijderaar.
Hoeveel kans heb je om een asbestziekte te krijgen? De blootstelling in vezeljaren
De kans dat je ziek wordt van asbest heeft veel te maken met de hoeveelheid asbest je in je longen krijgt. Er is sowieso steeds een kleine hoeveelheid asbest in de lucht aanwezig maar deze hoeveelheid is onschadelijk. Ziek worden door asbest gebeurt door jarenlange blootstelling aan kleine hoeveelheden asbest of door een korte periode een grote blootstelling te hebben.
Soms spreekt men ook van vezeljaren. Dit is vooral wanneer men gewerkt heeft in een asbest besmette omgeving. De formule om het aantal vezeljaren te berekenen werd vooral gebruikt om de kans op asbestziekten te berekenen. Als voorbeeld: voor asbestose moet je 5 vezeljaren blootgesteld zijn aan asbest.
Wees zeker en laat een asbestinventaris opstellen van je woning
Is je woning van voor 1998 dan laat je best een asbestinventaris opstellen. Dan ben je direct zeker of je gezondheid gevaar loopt. De kans is groot dat je woning vrij is van asbest of dat de asbest niet direct moet verwijderd worden omdat het asbest verwerkt is en in goede staat. Hoe dan ook heb je zo een idee van de locaties en een actieplan voor de komende jaren. Ook bij een eventuele verkoop van de woning is een asbestinventaris verplicht voor het asbestattest te ontvangen en dus een groot voordeel om je vraagprijs te verhogen.